Tin tức
Bà chúa Xứ là nam hay nữ? Sự tích, ý nghĩa và thờ cúng
Bà Chúa Xứ hay Bà Chúa núi Sam là một vị nữ thần vô cùng nổi tiếng về sự linh thiêng, tiểu sử của bà vô cùng bí ẩn, rất ít người hiểu rõ. Tượng Bà Chúa Xứ được thờ tại miếu Bà tọa lạc tại làng Vĩnh Tế, dưới chân núi Sam, thuộc địa phận Châu Đốc An Giang. Bà được tin là vị thần thịnh vượng, bảo vệ biên cương, mang đến sức khỏe, sự may mắn, hoàn thành sở cầu cho những người lễ bái Bà. Cùng Shop Gói Quà tìm hiểu xem Bà chúa Xứ là nam hay nữ? ngay sau đây.
Sự tích Bà Chúa Xứ
Bà Chúa Xứ còn được gọi là Bà Chúa Sam, Phật Bà Chúa Xứ, Chúa Xứ Thánh Mẫu, Bà Chúa Xứ Châu Đốc An Giang, Mẹ Bà Chúa Xứ… Bà là vị thần nữ được thờ cúng và vô cùng nổi tiếng tại khu vực Đồng Bằng Sông Cửu Long như một phần tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Lễ hội vía Bà Chúa Xứ là lễ hội có quy mô lớn nhất vùng, có ý nghĩa quan trọng trong đời sống văn hóa tinh thần, đồng thời cũng giúp thúc đẩy phát triển hoạt động du lịch của khu vực.
Có rất nhiều dị bản khác nhau về sự hình thành của Miếu Bà Chúa Xứ núi Sam, cũng có rất nhiều sự tích về Bà. Nói đến những câu chuyện ly kỳ về Bà Chúa Xứ thì phải kể đến những câu chuyện dưới đây:
Mời bạn đọc tham khảo báo giá mới nhất:
Đưa tượng Bà xuống núi
Tương truyền, tượng Bà Chúa Xứ trước đây không nằm dưới chân núi Sam, Châu Đốc, An Giang mà nằm trên đỉnh núi. Có thuyết nói rằng, khi miếu chưa được xây dựng, người dân khi lên núi thì vô tình thấy pho tượng lạ, không biết là vị thần thánh nào, chỉ đặt lư hương để nhang khói. Sau đó người dân di chuyển tượng bà xuống núi để tiện nhang khói, chăm sóc tượng bà. Bà Chúa Xứ lúc đó vô cùng linh hiển nên người dân vô cùng sùng bái, tin tưởng bà.
Còn có thuyết lại cho rằng, xưa có một cô gái trong làng Vĩnh Tế bỗng được bà nhập xác và tự xưng là Bà Chúa Xứ núi Sam đến để cứu dân độ thế, hiện tượng Bà đang ngự trên núi, yêu cầu dân làng thỉnh tượng về thờ phụng. Theo lời, dân làng liền để những chàng thanh niên trai tráng lực lưỡng lên núi khiêng tượng bà xuống, thế nhưng làm cách nào cũng không thể xê dịch.
Mời quý khách tham khảo các sản phẩm tại Gói Quà
Lúc này, cô gái lại được bà báo mộng và cho biết, chỉ cần 9 cô gái đồng trinh, tắm rửa sạch sẽ là có thể khiêng được tượng. Điều kỳ lạ là sau khi làm theo lời, chín cô gái đã khiêng được tượng bà xuống núi một cách nhẹ nhàng. Tuy nhiên, khi rước tượng đến vị trí miếu thờ hiện tại, tượng Bà Chúa Xứ nặng trĩu, không thể đi tiếp được. Các bậc trưởng lão liền khẳng định, đây chính là nơi bà đã chọn để lập miếu nên đã đặt tượng bà xuống và xây dựng miếu thờ tại đây.
Bà Chúa Xứ bảo vệ dân, chống giặc ngoại xâm
Tượng Bà Chúa Xứ còn gắn liền với câu chuyện hiển linh đuổi giặc Xiêm sang cướp bóc, xâm chiếm, bảo vệ người dân sống trên vùng đất này. Sau khi tượng Bà Chúa Xứ được phát hiện trên đỉnh núi, người ta đã đặt lư hương, thường xuyên thắp hương, cúng bái tâm linh, khi có giặc sang cướp bóc, người dân thường chạy lên núi trốn, thắp hương khấn xin được bà bảo vệ.
Có một lần, khi mấy chục tên giặc Xiêm đuổi theo người dân lên núi, thất tượng bà to, đẹp nên muốn mang tượng về. Thế là chúng dùng dây thừng và cây xỏ qua hòng mang tượng đi. Thế nhưng, dù mấy chục tên tráng sĩ khiên thì chỉ được vài bước, tượng bỗng trở nên nặng trịch, không thể nhích thêm nữa.
Quá tức giận, tên tướng cầm đầu đã lấy binh khí đập bể một cánh tay bà. Tên này đã bị bà trừng phạt, chết ngay tại chỗ, những tên khách thì bỏ chạy tán loạn. Từ đó, quân Xiêm không dám sách nhiễu người dân vùng này nữa, từ đó mà dân làng tôn kính gọi Bà là Bà Chúa Xứ hay Chúa Xứ Thánh Mẫu.
Trước cửa chính điện của miếu Bà có câu đối như sau:
“Cầu tất ứng, thí tất linh, mộng trung chỉ thị
Xiêm khả kinh, Thanh khả mộ, ý ngoại nan lượng”
Nghĩa là cầu tất được, ban thì tất linh, báo điềm trong mộng/ Người Xiêm khiếp sợ, người Thanh kính nể, không thể tưởng tượng được.
Bà Chúa Xứ linh ứng giúp Thoại Ngọc Hầu
Thoại Ngọc Hầu (1761 – 1829), tên thật là Nguyễn Văn Thoại, một vị tướng nhà Nguyễn, nguyên quán là người Quảng Nam, cha là ông Nguyễn Văn Lượng. Ông thừa lệnh vua Gia Long, vào trấn thủ vùng Tây Nam Bộ, cũng là người đã tham mưu và được nhà Nguyễn giao cho việc đào kênh Vĩnh Tế. Kênh này dài 100km, được xem là công trình thoát lũ, xả phèn, rút ngắn con đường giao thương ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long.
Tương truyền, khi xây dựng kênh Vĩnh Tế, khi bắt đầu công việc gặp rất nhiều trục trặc, nhiều người chết vì bệnh tật, thú dữ, tai nạn. Theo lời dân làng, bà Châu Thị Tế, vợ ông Thoại Ngọc Hầu đã lên núi Sam khấn vái tượng Bà Chúa Xứ. Lạ thay, sau khi hành lễ thì công trình diễn ra thuận lợi suôn sẻ, không còn gặp nhiều trục trặc, khó khăn như trước nữa.
Từ đó, vợ chồng ông Thoại đặt niềm tin và quyết định trùng tu, xây dựng để miếu Bà Chúa Xứ trang nghiêm hơn để nhân dân có thể thờ bà chu đáo và thành tâm hơn. Không chỉ vậy, sau này còn có rất nhiều câu chuyện được truyền miệng về sự linh ứng của Bà Chúa Xứ. Người dân khu vực Đồng Bằng Sông Cửu Long vô cùng tin tưởng và thờ cúng Bà rộng rãi hơn.
Bà chúa Xứ là nam hay nữ?
Tượng Bà Chúa Xứ thực chất là một vị Phật nam của người Khmer. Bức tượng trên đỉnh núi Sam này đã bị lãng quên từ lâu. Người Việt di cư từ phương bắc mang tượng vào chùa, sơn sửa, mặc áo lụa và đeo vòng cổ, rồi chuyển tượng từ nam sang nữ.
Ý nghĩa của việc thờ tượng Bà Chúa Xứ
Thờ Bà Chúa Xứ được xem là có ý nghĩa quan trọng trong tín ngưỡng thờ Mẫu tại Việt nam. Không chỉ được thờ cúng trang trọng tại Miếu Bà Chúa Xứ mà tượng Bà Chúa Xứ còn được nhiều người thỉnh về thờ tại nhà, thế nhưng không phải ai cũng có thể thờ tượng Bà Chúa Xứ tại nhà.
Việc thờ tượng Bà Chúa Xứ có ý nghĩa đặc biệt trong đời sống văn hóa tâm linh của người Việt. Trước tiên, thờ tượng Bà là để tưởng nhớ, thể hiện lòng tôn kính của người dân trước sự linh hiển, cứu độ tế thế của bà. Bà là vị Thần nữ được tin rằng vô cùng linh ứng, đã từng nhiều lần cứu giúp người dân ở vùng này.
Bà rất linh thiêng trong việc ban phước lành cho nhân dân và trừng trị kẻ ác, rất nhiều câu chuyện kể rằng người dân đi miếu Bà Chúa Xứ cầu nguyện, kêu cầu đã được bà giúp đỡ, phù trợ. Đối với người dân khu vực miền Tây Nam Bộ, Bà Chúa Xứ là điểm tựa tâm linh vững chắc, những giai thoại, sự thần kỳ của bà vẫn được tiếp tục lưu truyền cho đến ngày nay.
Bà Chúa Xứ được xem là một vị thần bảo hộ, vô cùng nổi tiếng và linh ứng. Bà là nữ thần thịnh vượng, có thể phù trợ người làm ăn, kinh doanh, buôn bán, mang đến sự thành công trong công việc. Bà cũng thường được người dân cầu nguyện ban phước lộc, sức khỏe, con cái, cuộc sống gia đình, mong cầu công việc tương lai hay sự thành công trong việc học tập, công danh, sự nghiệp.
Trước đây, người ta thờ tượng Bà Chúa Xứ và tin rằng, bà sẽ phù hộ cho cuộc sống ấm êm, bình an, yên ổn, được mưa thuận gió hòa, may mắn, tránh được sự quấy nhiễu của giặc ngoại xâm, không bị dịch bệnh hoành hành. Ngày nay, tục thờ Bà Chúa Xứ vẫn không hề mai một mà ngày càng được xem trọng, lễ vía Bà Chúa Xứ tại An Giang được tổ chức vô cùng trang trọng, thu hút nhiều người dân và du khách đến tham gia.
Tục thờ Bà Chúa Xứ trở thành một dạng như “Thiên Hậu Nương Nương”, Phật Bà Quan Âm… và mang hơi hướng tín ngưỡng đồng bóng của dân gian. Bà Chúa Xứ được vô cùng tin tưởng về sự linh ứng với rất nhiều sự tích, huyền thoại mang màu sắc bí ẩn, thể hiện “quyền lực linh thiêng” của Bà trong việc ban phúc giáng họa cho người dân vùng này và những người tin thờ, kính ngưỡng Bà.
Miếu Bà Chúa Xứ tại Châu Đốc, An Giang
Được biết, miếu Bà Chúa Xứ tọa lạc tại làng Vĩnh Tế, dưới chân núi Sam, Châu Đốc, An Giang. Ban đầu, miếu tương đối nhỏ, được cất đơn sơ bằng lá tre, tựa lưng vào vách núi, chính điện nhìn ra con đường và cánh đồng làng, là thế tựa sơn trong phong thủy. Sau này, với sự linh ứng và những câu chuyện ly kỳ về Bà, đến năm 1870, miếu được xây dựng lại bằng gạch hồ ô dước.
Đến năm 1962, miếu được trùng tu khang trang hơn với ngói âm dương và đá miếng. Đến năm 1965, người ta xây nơi rộng nhà khách, làm thêm hàng rào chính điện cho miếu. Đến năm 1972 thì miếu được tái thiết, đến năm 1976 thì hoàn thành và duy trì dáng vẻ cho đến hiện nay. Năm 2009, đây được xem là ngôi miếu lớn nhất Việt Nam lúc bấy giờ.
Miếu có kiến trúc dạng chữ “quốc” hình dáng giống một khối tháp dạng hoa sen nở, các góc mái cao vút như mũi thuyền đang lướt sóng. Tượng bà Chúa Xứ được đặt ở giữa chính điện, theo sách kỷ lục An Giang 2009 thì đây là pho tượng bằng đá sa thạch xưa nhất Việt Nam, cũng là tượng có áo phụng cúng nhiều nhất. Quanh tượng Bà còn có bàn thờ Hội đồng, Tiền hiền và Hậu hiền. Bên phải là bàn thờ cô, có một tượng nữ thần nhỏ bằng gỗ. Bên trái là bàn thờ cậu, có thờ một tượng Linga bằng đá to.
Các hoa văn lầu cổ chính điện mang đậm nét nghệ thuật Ấn Độ. Các khung bao, cánh cửa được chạm trổ, khắc tinh xảo, có rất nhiều hoành phi, liễn đối toát lên vẻ trang nghiêm, rực rỡ. Bốn cây cột cổ lầu ở trước chính điện gần như được giữ nguyên.
Vào ngày vía Bà Chúa Xứ Núi Sam, tại miếu sẽ tổ chức lễ vía trang trọng từ ngày 23 – 27/4 âm lịch hàng năm. Ngày vía chính là ngày 25/4, các lễ chính sẽ bao gồm:
- Lễ “tắm bà” lúc 0 giờ đêm 23, rạng sáng 24/4 âm lịch
- Lễ “thỉnh sắc”, lễ rước sắc và bài vị Thoại Ngọc Hầu cùng hai vị phu nhân từ Sơn lăng đến miếu bà vào lúc 15 giờ chiều ngày 24/4.
- Lễ túc yết gồm dâng lễ vật và tiến hành nghi thức cúng bà, cùng “lễ xây chầu” (hát bội hay hát tuồng) vào lúc 0 giờ khuya 25 rạng sáng 26/4 âm lịch.
- Lễ chánh túc vào 4 giờ sáng 27/4 âm lịch
- Lễ hồi sắc lúc 16 giờ chiều 27/4, tức lễ đem sắc và bài vị Thoại Ngọc Hầu cùng hai vị phu nhân về Sơn lăng.
Tục thờ cúng, xin lộc, cúng vía Bà Chúa Xứ
Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ thu hút rất nhiều người dân, du khách đến hành hương, dâng lễ. Lễ hội được công nhận là lễ hội cấp quốc gia, được đánh giá là có phần lễ nặng hơn phần hội, các nghi thức truyền thống chủ yếu do ban quản trị lăng miếu đảm nhận. Đến nay, những tục như xin xăm Bà, thỉnh bùa Bà, vay tiền Bà… vẫn còn được duy trì, được nhiều người biết đến.
Mâm lễ cúng Bà Chúa Xứ
Thông thường, khi tham gia lễ Bà Chúa Xứ núi Sam, các gia đình sẽ chuẩn bị mâm lễ trang nghiêm để dâng lễ cúng bà, mong cầu được bà phù hộ, ban phước lành để có cuộc sống ấm no, hạnh phúc, công việc thuận lợi suôn sẻ, đạt thành sở nguyện. Tùy theo từng khu vực mà cách thức chuẩn bị và các lễ vật sẽ có sự khác biệt nhất định.
Thông thường, mâm lễ cúng Bà Chúa Xứ Châu Đốc An Giang sẽ bao gồm những lễ vật sau: Trái cây (mâm ngũ quả), hoa tươi, nhang (hương), đèn cầy, hũ gạo, xôi chè, trầu cau, bánh bao, hũ muối, heo quay nguyên con, trà, rượu, bánh kẹo… Ngoài ra, một số nơi thì còn có thêm cháo trắng, bộ Tam Sên, vịt luộc, gà luộc, giấy cúng Bà Chúa Xứ…
Đặc biệt, heo quay là một trong lễ vật chính, trang trọng, được phần đông người hành lễ sử dụng để dâng cúng bà. Theo phong tục địa phương, khi cúng heo quay, trên lưng heo sẽ phải có một con dao cắm ở sống lưng heo. Tuy nhiên, như đã đề cập, tùy vào tập tục mỗi vùng, tùy vào điều kiện mà bạn chọn các lễ vật phù hợp để dâng cúng Bà.
Văn khấn Bà Chúa Xứ
Văn khấn Bà Chúa Xứ không quá cầu kỳ, phức tạp, khi vào miếu và dâng lễ vật cúng, bạn có thể khấn theo bài khấn sau:
“Hương tử con lễ bạc tâm thành, cúi đầu thành tâm kính lễ Bà Chúa Xứ. Cúi xin được phù hộ độ trì.
Hương tử con là:… (tên, tuổi)
Ngụ tại:…
Hôm nay là ngày… tháng… năm…
Con xin sắm sử kim ngân, hương hoa, lễ vật chí thiết một lòng thành tâm dâng lễ, sám hối, cầu xin phù hộ cho hương tử con được: gia quyến bình an, cầu tài đắc tài, cầu lộc đắc lộc, bách sự cầu được như ý. Cầu… (đọc điều muốn cầu xin chính). Hương tử con lễ bạc tâm thành, cúi đầu thành tâm kính lễ Bà Chúa Xứ, cúi xin được phù hộ độ trì.”
Xin lộc Bà Chúa Xứ
Khi đến lễ vía Bà Chúa Xứ, bạn nên xin lộc bà bằng sự thành tâm và tôn kính. Khi nhận được lộc là một bao lì xì thì hãy sử dụng lộc đúng cách. Có thể tham khảo gợi ý dưới đây:
Khi rước lộc về nhà, hãy thỉnh lộc bà lên một cái dĩa. Tiếp đó, để 4 ly nước suối kế bên, cầm từng ly lên khấn cung nghinh bà về cư gia, mỗi ly nước sau khi khấn xong thì để ở 1 góc của ngôi nhà, cứ thế để ở 4 góc nhà.
Sau đó, trân trọng đặt lộc bà lên bàn thờ Quan Âm, khi đặt lên thì trong 9 ngày phải thay nước, cứ 3 ngày thì thay trầu cau 1 lần.
Khi đã nhận được lộc, có thể bỏ trong ví mang theo người hoặc đặt trên bàn thờ đều được. Ngoài ra, cũng nên nhớ thường xuyên thờ khấn để xin Bà độ cho chúng con.
Trường hợp đặt lộc trên bàn thờ thì nên đặt thêm 5 thứ ngũ cốc quanh bao lộc đó, đến ngày 23 âm lịch cuối năm thì đem hóa bao lộc này.
Lưu ý khi tham quan, hành hương ở Miếu Bà Chúa Xứ Núi Sam
Thời điểm tháng 4 âm lịch là mùa cao điểm du lịch ở miếu Bà Chúa Xứ Núi Sam. Đây cũng là lúc thường xảy ra nạn lừa gạt hay móc túi du khách nên bạn cần chú ý cẩn thận khi đi vào thời gian này.
Một lưu ý khác là bạn nên mua lễ vật như nhang đèn, hoa quả, heo quay ở nhà để thuận tiện hơn, không nên mua hoặc thuê heo quay tại miếu vì sẽ rất đông và có khi chịu cảnh giá chặt chém.
Hiện nay chính quyền cùng ban quản lý Miếu bà chúa Xứ Núi Sam cũng đang quyết liệt để ngăn chặn, xử lý tình trạng này tránh làm ảnh hưởng xấu đến hình ảnh Miếu Bà trong mắt du khách gần xa.
Ngày nay, mỗi khi về đến Châu Đốc mà hỏi về những truyền thuyết và sự linh ứng của Bà Chúa Xứ thì người dân địa phương kể chẳng biết đến khi nào cho hết. Những truyền thuyết và lời kể đó đến nay chẳng biết có hay không tuy nhiên niềm tin tưởng của du khách gần xa đối với bà là có thật. Miếu Bà Chúa Xứ không chỉ là có ý nghĩa tâm linh to lớn đối với người dân An Giang mà còn là chỗ dựa tâm linh vững chắc cho nhân dân trong khắp cả nước. Người hành hương đến viếng Bà bằng tất cả sự tôn kính để cầu mong cuộc sống được an yên, ấm no, hạnh phúc.
Trên đây là một số thông tin giải đáp bà chúa Xứ là nam hay nữ. Bà là vị nữ thần thịnh vượng, chuyên ban phước lành, hiện thế để cứu dân độ thế, được người dân thờ phụng đến hiện nay. Tục thờ Bà Chúa Xứ đã có từ rất lâu và vẫn được lưu truyền, gìn giữ cho đến ngày nay. Sự linh thiêng, linh ứng của Bà được rất nhiều người nhắc đến và tin tưởng.
Thông tin mua hàng:
SHOP GÓI QUÀ
Địa chỉ: Số 1A, Ngõ 114 Phố Thanh Lân, Quận Hoàng Mai, Tp. Hà Nội
Hotline mua hàng: 0968309279 (Zalo 24/7)
Email: cskh@goiqua.com
Trang chủ
Danh mục
Cửa hàng
Giỏ hàng
Lên đầu