Ngôi đền này thờ hai bà Chúa đã có công giúp Lê Lợi trong trận đánh đèo Cát Hãn của Lê Lợi năm 1431. Hai Bà còn giúp nhân dân ổn định cuộc sống và hiển linh giúp dân vượt thác sông Đà an toàn nên nhân dân trong vùng vô cùng tôn kính, đã lập đền thờ hai Bà ở đền Thác Bờ ngày nay. Hãy cùng Shop Gói Quà tìm hiểu về hai bà Chúa cai quản đền Thác Bờ linh thiêng của tỉnh Hòa Bình các bạn nhé!
Bà chúa thác bờ là ai?
Chúa Thác Bờ là con gái một gia đình tộc trưởng người Mường ở Kim Bôi, Hòa Bình. Chúa xưa vốn là tiên nữ, giáng sinh vào nhà họ Đinh, sau này, đất nước gặp cơn loạn lạc, bà đã tập hợp dân Mường liên kết với các dân tộc khác ở vùng đất Hòa Bình, đứng lên đánh đuổi quân xâm lược. Sau khi đã đánh đuổi được bọn ngoại xâm, bà được triều đình giao cho cai quản vùng đất Mường ở Hòa Bình. Tại đây bà giúp dân ổn định cuộc sống, dạy nhân dân lên rẫy làm nương, xuống sông Đà thả lưới đánh bắt cá (tương truyền Chúa Thác còn là người giúp dân trị thủy, chế ngự con sông Đà cuồn cuộn sóng hung dữ). Khi thanh nhàn, chúa lại một mình trên chiếc thuyền độc mộc, chèo từ Bến Ngọc, Sông Đà đi du ngoạn khắp các thắng cảnh.

Sự tích chúa Thác Bờ
Mời bạn đọc tham khảo báo giá mới nhất:
Chúa Thác Bờ vốn là tiên nữ trên Thiên đình phụng lệnh vua cha Ngọc Hoàng giáng trần xuống làm con gái của tộc trưởng họ Đinh, người Mường ở đất Kim Bôi – Hoà Bình để giúp dân phò vua.
Trong tài liệu nghiên cứu của Sở Văn Hóa Hòa Bình thì Sự tích Chúa Thác Bờ như sau: Vào năm 1430 – 1432, Vua Lê Lợi đem quân dẹp loạn tại đèo Cát Hãn ở Mường Lễ, Sơn La. Khi Vua Lê Lợi kéo quân đến Thác Bờ thì thấy giữa dòng nước xoáy phía trước một thác nước hiểm trở xô bọt trắng xóa, với muôn vàn mỏm đá lởm chởm nên không thể tiến quân lên được. Lúc này bà Đinh Thị Vân đã hô hào, vận động trai tráng và nhân dân trong bản lên rừng chặt cây, xẻ gỗ đóng thuyền chở binh sỹ qua Thác Bờ, quyên góp lương thảo cho Vua Lê Lợi nuôi quân.
Khi Lê Lợi chiến thắng trở về, bà đã tổ chức lễ hội khao quân, đồng thời huy động người dân chặt tre làm bè để đưa nghĩa quân về kinh. Trong thời gian ở đây, Lê Lợi đã dùng kiếm Thuận Thiên khắc lên đá một bài thơ khích lệ tinh thần quả cảm của quân lính và sự anh dũng của người dân nơi đây, hiện tảng đá đang được lưu giữ ở Nhà văn hóa trung tâm thành phố Hòa Bình.
Mời quý khách tham khảo các sản phẩm tại Gói Quà
Để ghi công, bà được triều đình giao cai quản vùng đất người Mường ở Hòa Bình. Tại đây, bà giúp nhân dân ổn định cuộc sống, dạy mọi người lên rẫy làm nương, xuống sông Đà thả lưới bát cá; khi thanh nhàn, bà lại một mình chèo thuyền độc mộc dọc theo sông Đà du ngoạn thắng cảnh. Sau khi bà qua đời, vua Lê Lợi lệnh dân bản xứ lập đền thờ bà bên cạnh thác Bờ.
Chúa Thác Bờ ngự đồng
Chúa Thác Bờ thường hay ngự về hơn Chầu Đệ Tam và có khi người ta không thỉnh Chầu Đệ Tam mà thỉnh luôn chúa về chứng tòa Sơn Trang màu trắng rồi thả cá phóng sinh trong đại lễ khai đàn mở phủ. Chúa ngự về đồng thường mặc áo trắng, quần đen, đai xanh, bên hông có xà tích bạc, chúa về khai cuông rồi một tay cầm chèo, một tay cầm mồi, bẻ lái dạo chơi trên sông Đà.
Đền chúa Thác Bờ thờ ở đâu?
Chúa Thác hoá ở Thác Bờ và được Vua phong Chế thắng hoà diệu đại vương làm chúa đất Hoà Bình, Sơn La, Lai Châu, Điện Biên. Anh Linh lừng lẫy khắp chốn sơn trang. Ngài là chúa Bản Cảnh đất Hoà Bình nói riêng và là chúa động Mường nói chung, trong tam thập lục động. Bà được thờ ở rất nhiều nơi nhưng nổi tiếng nhất vẫn là đền Chúa Thác Bờ tại xã Thung Nai, huyện Cao Phong và đền Chúa Thác Bờ tại xã Vầy Nưa, huyện Đà Bắc.
Trước đây, tại xã Hào Tráng, huyện Đà Bắc có một ngôi miếu và một ngôi đền đều thời chúa Thác Bờ. Miếu và đền đều có thủ nhang riêng. Khi đập thủy điện Hòa Bình được xây dựng, thủ nhang miếu đưa miếu lên xã Thung Nai, huyện Cao Phong và trở thành đền Chúa Thác Bờ Thung Nai; thủ nhang đền đưa đền lên xã Vầy Nưa, huyện Đà Bắc và trở thành đền Chúa Thác Bờ Vầy Nưa. Đền Chúa Thác Bờ Vầy Nưa được coi là đền chính vì đây là nơi thân xác Chúa trôi về, và là đền cổ. Trong đền vẫn còn lưu giữ được quả chuông đồng đúc từ năm Thành Thái thứ 6. Và hai pho tượng đồng của Chúa Thác Bờ.

Đền Vầy Nưa, thuộc sự quản lý của nhà nước bởi đền đã được công nhận là Di tích Lịch sử. Còn đền Cao Phong hiện vẫn do tư nhân quản lý. Hai đền cách nhau khoảng 15 phút đi đò và cũng chỉ cách Động Thác Bờ khoảng 15 phút đi đò ( nơi này cũng thờ vọng Chúa vì tương truyền đây là nơi Chúa cất giữ lương thảo giúp Vua Lê Lợi nuôi quân) tạo nên một khu du lịch tâm linh Thác Bờ đầy thi vị. Có một số tài liệu cho rằng đền Thung Nai thờ Chúa Thác Bờ người Dao, đền cổ thờ Chúa Thác người Mường. Thực ra chỉ có một bà Chúa Thác Bờ. Cả hai bà người Mường và người Dao đều là hiện thân của Chúa Thác Bờ người Mường.
Đền bà chúa Thác Bờ thờ những ai?
Theo truyền thuyết, đền Mẫu Thác Bờ thờ hai vị nữ tướng là bà Đinh Thị Vân – người dân tộc Mường và một người phụ nữ dân tộc Dao. Dưới thời vua Lê Lợi, hai bà đã có công khi chở đầy lương thực, các chiến thuyền từ Thác Bờ lên Mường Lễ (Sơn La) để tiếp tế cho dân quân dẹp loạn.
Để ghi nhớ công ơn hai vị nữ tướng, triều đình đã giao vùng đất Mường ở Hòa Bình cho bà cai quản. Tại đây bà đã giúp người dân ổn định cuộc sống, dạy họ lên nương làm rẫy, xuôi dòng sông giăng lưới, đánh cá. Sau khi qua đời, hai người phụ nữ thường xuất hiện, hiển linh giúp đỡ con dân mưa thuận gió hòa, chở che cho họ khi đi qua những dòng nước ghềnh đá nguy hiểm. Chính vì thế, người dân đã lập nên Đền Bà chúa với mong muốn được phù hộ, bình an.
Ngoài ra, đền Chúa Thác Bờ còn thời một số tín ngưỡng như: Công đồng quan lớn, Ngũ vị Tôn ông; bà chúa Sơn Trang (Động Sơn Trang); Tứ phủ Thánh cô, Tứ phủ Thánh cậu; Đức Đại vương Trần Quốc Tuấn; Tứ phủ Chầu bà; Tam tòa Đức Thánh Mẫu…
Kiến trúc của Đền chúa Thác Bờ
Đền Chúa Thác Bờ phía tả ngạn có kiến trúc mặt bằng hình chữ Đinh gồm: nhà Đại bái và nhà Hậu cung. Phía trước đền gồm 5 cửa được lợp bằng mái ngói vảy cá. Cửa chính treo bức đại tự viết bằng chữ Hán. Trên nóc có đắp nổi mặt rồng chầu. Hai bên tả hữu ngũ ngan có đắp hình 2 ông khuyến thiện và trừng ác.
Trong đền không chỉ thờ bà Chúa Thác Bờ mà còn thờ các vị thần thánh khác như công đồng quan lớn, Ngũ vị tôn ông, bà chúa Sơn Trang, tứ phủ Thánh Cô, tứ phủ Thánh Cậu, Đức Đại vương Trần Quốc Tuấn, tứ phủ Chầu Bà.
Di tích đền Thác Bờ Hòa Bình nằm trong chuỗi du lịch lòng hồ sông Đà và di tích danh thắng động Thác Bờ. Hàng năm, đền không chỉ đón khách hành hương đến xin lộc chúa bà mà còn đón cả khách du lịch tới thăm quan ngắm cảnh và hưởng thụ không khí trong lành, thanh mát.
Năm 2009, Động Thác Bờ đã được Bộ Văn hoá – thể thao và du lịch công nhận là di tích danh thắng quốc gia. Với cảnh quan tuyệt đẹp quần thể du lịch hồ Hoà Bình sẽ ngày cành thu hút đông đảo du khách tới thưởng ngoạn.
Ngày tiệc Chúa Thác Bờ
Ngày 1 tháng 4 (hoặc có thể là 12 tháng 4) âm lịch hằng năm chính là ngày tiệc Chúa Thác Bờ.
Đi lễ đền Chúa Thác Bờ cầu gì?
Khi đi lễ đền Chúa Thác Bờ thì ngoài cầu cho gia đình người thân mọi sự may mắn người ta còn cầu sức khỏe dồi dào, công việc làm ăn thuận lợi hanh thông. Cầu sự bình an, an lạc, sự thiện lành và tâm hồn luôn sáng. Tùy sở nguyện mà cầu nhưng cũng không nên cầu những thứ hư ảo không có khả năng thành sự thật.
Sắm lễ đi đền Chúa Thác Bờ
Khi đi lễ đền Thác Bờ, điều quan trọng nhất đó chính là sắm lễ làm sao cho vừa đủ nhằm tiết kiệm được thời gian và chi phí nhất. Nếu không có thời gian chuẩn bị trước thì có thể mua tại các điểm dịch vụ gần đền, tốt nhất là nên chuẩn bị từ trước tránh tình trạng giá thành chặt chém.
Khi đi lễ đền Chúa Thác Bờ, du khách nên chuẩn bị những thứ đồ lễ cơ bản như sau:
- Thẻ hương, tiền âm phủ, vàng mã
- Hoa tươi, quả ngọt, xôi, chè
- Gà luộc nguyên con, một miếng thịt lợn, một khoanh giò…
Ngoài ra để tiết kiệm thời gian nhất nhất có thể sử dụng các loại Oản lễ màu trắng dùng làm lễ vật thay thế. Hiện nay Oản Tài Lộc có cung cấp các loại Oản lễ phù hợp để dâng lên Chúa Thác Bờ.
Hướng dẫn cách di chuyển tới đền Chúa Thác Bờ từ Hà Nội
Nếu du khách khởi hành từ Hà Nội thì lộ trình ngắn nhất và nhanh nhất để tới đền Chúa Thác Bờ tại Hòa Bình như sau: từ trung tâm thành phố Hà Nội > đại lộ Thăng Long > tới ngã ba cao tốc Hòa Lạc thì rẽ trái vào đường Hòa Lạc – Hòa Bình thẳng tới trung tâm thành phố Hòa bình. Tới thành phố tiếp tục đi theo đường tắt 433 (ĐT433) tới huyện Đà Bắc. Sau khi qua chợ Đà Bắc thì rẽ trái dọc theo đường mòn tới xã Hiền Lương > xã Vầy Nưa > đền Chúa Thác Bờ.

Tổng chiều dài quãng đường rơi vào khoảng 120km và mất tầm 3 tiếng để di chuyển từ trung tâm Hà Nội tới đền Chúa Thác Bờ nên du khách hãy lưu ý thu xếp thời gian một cách hợp lý nhất.
Lưu ý: vì đền Chúa Thác Bờ Đà Bắc và đền Chúa Thác Bờ Thung Nai nằm ở hai bên bờ khác nhau của sông Đà nên nếu như có ý định tơi thăm cả hai ngôi đền các bạn vẫn có thể đi theo lộ trình trên sau đó sử dụng dịch vụ thuyền du lịch Thác Bờ để qua sông.
Ngoài ra nếu muốn di chuyển bằng đường thủy ngắm toàn cảnh sông Đà hùng vĩ thì sau khi tới trung tâm thành phố Hòa Bình có thể tìm tới Cảng Bích Hạ. Tại đây có sẵn các dịch vụ di chuyển trên sông Đà và thăm quan đền Chúa Thác Bờ.
Đền Thác Bờ có đặc sản gì?
– Món cỗ lá: Là một mẹt thức ăn với các món được chế biến từ thịt lợn và nội tạng lợn.
– Món gà nướng: Gà ở Thung Nai thường được nuôi thả đồi, nên thịt thường thơm và chắc hơn rất nhiều so với gà nuôi tại nhà. Tuy nhiên thịt chắc nhưng không bị dai, khi chế biến thành món gà nướng, người ta tẩm ướp với các gia vị đặc trưng, tạo nên mùi thơm hấp dẫn đến khó cưỡng.
– Món chả rau đáu: Món ăn phổ biến của người dân nơi đây và thường thấy trong các bữa ăn hàng ngày. Món chả được làm từ nhân thịt lợn, tẩm ướp hành khô, hạt dổi và các gia vị khác, sau đó đem gói với lá rau đáu và nướng chín.
– Cá nướng sông Đà: Là đặc sản nổi tiếng ở Hòa Bình khi du lịch Thác Bờ bạn không nên bở lỡ. Thịt cá tươi ngon, được bắt dưới sông Đà và đem nướng chín.
– Cơm lam: Món ăn đơn giản, được chế biến từ gạo nếp nương thơm ngon, hảo hạng, ngâm với nước qua một đêm và trộn với dừa nạo sợi và cho vào ống tre nướng chín. Khi ăn, cơm dẻo, có vị thơm và ngọt nhẹ của vị dừa, vô cùng hấp dẫn.
Trên đây là một số thông tin về sự tích, ý nghĩa của việc thờ bà chúa thác bờ. Hy vọng giúp bạn có thêm nhiều thông tin bổ ích.
Thông tin mua hàng:
SHOP GÓI QUÀ
Địa chỉ: Số 1A, Ngõ 114 Phố Thanh Lân, Quận Hoàng Mai, Tp. Hà Nội
Hotline mua hàng: 0968309279 (Zalo 24/7)
Email: cskh@goiqua.com